Zabezpieczenie powództwa w sprawach frankowych (związanych z kredytami indeksowanymi lub denominowanymi do waluty obcej, tj. franka szwajcarskiego) jest narzędziem prawnym, które pozwala kredytobiorcom na zawieszenie obowiązku spłaty rat kredytu na czas trwania procesu sądowego. Dzięki oszczędności na wysokich, comiesięcznych ratach kredytu frankowego, znacznie poprawia się stan budżetu domowego. W tym celu wystarczy złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia niepieniężnego przez unormowanie praw i obowiązków stron postępowania na czas jego trwania polegające na wstrzymaniu obowiązku spłaty rat kredytu.
PODSTAWA PRAWNA UDZIELENIA ZABEZPIECZENIA
Zgodnie z art. 7301 § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Podkreślenia wymaga, że warunki uzyskania zabezpieczenia, czyli uprawdopodobnienie roszczenia oraz wykazanie interesu prawnego, muszą być spełnione jednocześnie.
UPRAWDOPODOBNIENIE INTERESU PRAWNEGO
Kwestię uprawdopodobnienia interesu prawnego trafnie ujął Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie o sygn. akt I ACz 597/15, który w uzasadnieniu postanowienia wskazał, że: „[…] w myśl art. 730 z ind. 1 § 2 KPC interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia zapadłego w sprawie. Stan realnej obawy co do możliwości wykonania przyszłego orzeczenia (w przypadku roszczeń nadających się do wykonania w drodze egzekucji – np. o zapłatę) lub osiągnięcia celu postępowania (w sprawach, w których wydane orzeczenie nie podlega wykonaniu w trybie egzekucyjnym) zachodzi w sytuacji, w której w czasie postępowania prawa uprawnionego zostały naruszone albo są zagrożone naruszeniem w taki sposób, że wymaga to niezwłocznego zabezpieczenia tych praw przed dalszymi naruszeniami do zakończenia postępowania. W przypadku roszczeń o świadczenia pieniężne obawa co do egzekucyjnego wykonania przyszłego orzeczenia może płynąć przede wszystkim stąd, iż zagrożona jest wypłacalność obowiązanego, w szczególności gdy nie ma on dostatecznego majątku […]”. Mając na uwadze powyższe, zaakcentowania wymaga również fakt, iż kontynuowanie spłat kredytu przez kredytobiorcę frankowego prowadzi do dalszego naruszania jego interesów, ponieważ wciąż obowiązują postanowienia umowy, które są jednoznacznie uznawane w orzecznictwie za nieuczciwe i niedozwolone. Dlatego też przyjąć należy, że interes prawny powoda w uzyskaniu zabezpieczenia jest uzasadniony również z tego powodu, że stanowi to jedyny prawnie dopuszczalny sposób ochrony kredytobiorcy przed dalszymi stratami wynikającymi ze stosowania przez bank nieuczciwych klauzul.
W sprawach dotyczących kredytów frankowych, konsumenci mają interes prawny w zabezpieczeniu roszczenia, ponieważ tylko unieważnienie umowy przez sąd gwarantuje ostateczne zakończenie sporu. Zwrot kwoty wypłaconej przez bank (lub jej równowartości) powoduje, że dalsze wpłaty prowadzą do bezpodstawnego wzbogacenia banku, dlatego sama możliwość dochodzenia zapłaty nie jest wystarczająca – co uzasadnia interes prawny strony powodowej w uzyskaniu zabezpieczenia dochodzonego roszczenia.
UPRAWDOPODOBNIENIE ROSZCZENIA
Celem wyjaśnienia, czym tak naprawdę jest uprawdopodobnienie roszczenia, warto w tym miejscu przywołać postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 stycznia 2020 r. w sprawie zawisłej pod sygn. akt XIV Co 6/20, w którym Sąd przyjął, iż „[…] art. 730 z ind.1 § 1 k.p.c. nie nakłada na stronę obowiązku udowodnienia dochodzonego roszczenia, czy też jego uprawdopodobnienia w stopniu graniczącym z pewnością, a wymaga jedynie, by prima facie istniała szansa na jego istnienie. Zabezpieczenie należy więc traktować jako wyjątek od zasady rozstrzygania sporów w drodze prawomocnych wyroków sądowych (które nie są oparte tylko na uprawdopodobnieniu określonych okoliczności, lecz na udowodnieniu swoich twierdzeń przez stronę) […]”. W konsekwencji powyższego, strona powodowa nie musi udowadniać istnienia swojego roszczenia w trakcie procesu. Wystarczy, że zgromadzony materiał dowodowy obiektywnie wskazuje na prawdopodobieństwo istnienia dochodzonego roszczenia.
UPRAWDOPODOBNIENIE A UDOWODNIENIE ISTNIENIA ROSZCZENIA
W kontekście rozróżnienia kwestii udowodnienia i uprawdopodobnienia wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Szczecinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 800/14. Sąd stwierdził, iż „[…] Uprawdopodobnienie stanowi jedynie surogat dowodu zwolniony od ścisłych formalności dowodowych, co znajduje swój normatywny wyraz w treści art. 243 k.p.c. Uprawdopodobnienie nie daje więc pewności co do prawdziwości twierdzeń o istnieniu konkretnego roszczenia, lecz pozwala jedynie przyjąć, iż jest ono prawdopodobne. W postępowaniu zabezpieczającym strona nie musi przeto udowodnić istnienia roszczenia, a sąd na tym etapie nie rozstrzyga sprawy merytorycznie. Uwiarygodnienie roszczenia nie wymaga przedstawienia na tym etapie postepowania niepodważalnych dowodów na okoliczność, że roszczenie jest usprawiedliwione. Należy więc przyjąć, że roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje wiarygodna szansa na jego istnienie. Niewątpliwie jednak ów wniosek może się nie ostać w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego, co jednak nie ma wpływu na ocenę zasadności udzielenia zabezpieczenia. Istota postępowania zabezpieczającego wyraża się bowiem w tym, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego. Możliwość dojścia, w wyniku pełnego postępowania, do wniosku o niezasadności roszczenia, jest więc oczywistym założeniem tej instytucji […]”.
Powyższe obrazuje, jak ogromna jest różnica między uprawdopodobnieniem a udowodnieniem istnienia roszczenia. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, czym te pojęcia się różnią. Dzięki temu łatwiej jest chronić swoje interesy, ponieważ do uzyskania zabezpieczenia – biorąc pod uwagę konieczność uprawdopodobnienia interesu prawnego oraz roszczenia – nie trzeba przedstawiać niepodważalnych dowodów na jego istnienie. Wystarczy jedynie przekonać sąd, że istnieje możliwość, iż dochodzone roszczenie mogło powstać na podstawie określonego stosunku prawnego.
W przypadku konstruowania wniosku o zabezpieczenie roszczenia niepieniężnego w sprawach dotyczących umów kredytu frankowego, warto skorzystać z pomocy radcy prawnego, który zapewni profesjonalne wsparcie i pomoże wybrać odpowiednie środki ochrony. Lange Kancelaria Prawna spółka komandytowa posiada wieloletnie doświadczenie w problematyce prowadzenia spraw frankowych oraz odpowiedniego zabezpieczenia interesów klienta.
autor: aplikant radcowski Jakub Radomski
Lange Kancelaria Prawna spółka komandytowa.
Powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa, a jego charakter jest wyłącznie informacyjny.
Treść artykułu odzwierciedla poglądy i stanowisko autora związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prawnych oraz prasowych.
Zarówno Lange Kancelaria Prawna spółka komandytowa, jak i autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych po zapoznaniu się z powyższym artykułem, bądź na jego podstawie.
Źródła:
– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tj. z dnia 7 lipca 2023 r. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.);
– postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, I Wydziału Cywilnego z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie o sygn. akt I ACz 597/15;
– postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 stycznia 2020 r. w sprawie zawisłej pod sygn. akt XIV Co 6/20;
– wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, I Wydziału Cywilnego z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 800/14.