Już jutro (24 marca 2020 r.) wchodzi w życie nowelizacja ustawy prawo upadłościowe, diametralnie zmieniająca postępowania w sprawach o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Fundamentalną zmianą jest uchylenie przepisu art. 4914 ustawy. Przypomnę, że przepis ten statuował bezwzględne oraz względne przesłanki oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd był zobligowany do oddalenia wniosku, jeżeli stwierdził, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Były to bezwzględne przesłanki oddalenia wniosku.
Dodatkowo, Sąd oddalał wniosek złożony m.in. przez osoby, wobec których było prowadzone w przeszłości „konsumenckie” postępowanie upadłościowe, które zostało umorzone z przyczyn innych niż na wniosek dłużnika, czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli (głównie chodziło o stwierdzenie w innym postępowaniu bezskuteczności darowizny dokonanej przez upadłego) bądź – co było najczęstszą przyczyną wśród względnych przesłanek oddalenia wniosku – dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Mowa tu oczywiście o przedsiębiorcach, którzy prowadzili jednoosobową działalność gospodarczą bądź członkach zarządów spółek, którzy mimo niewypłacalności firmy nie złożyli wniosku o ogłoszenie jej upadłości. W takich jednak sytuacjach, jeżeli ogłoszenie upadłości konsumenckiej było uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi, Sąd wydawał pozytywne dla dłużnika postanowienie.
Nowelizacja ustawy prawo upadłościowe – jakie zmiany?
Od jutra bez znaczenia dla decyzji Sądu w przedmiocie ogłoszenia upadłości będą przyczyny, które doprowadziły do niewypłacalności dłużnika. Otwiera się szansa dla osób, które bezpodstawnie wierzyły w wyciągnięcie firmy z kłopotów i w tym celu w dalszym ciągu się kredytowały. Nie będzie już przeszkodą zaciągnięcie wielu tzw. chwilówek, które były przeznaczane na spłatę innych zobowiązań. Podobnie, postanowienie o ogłoszeniu upadłości zostanie wydane wobec osób, które wyrejestrowały działalność już po zadłużeniu się. Ponowny wniosek będą mogły złożyć osoby, wobec których w przeszłości wydano negatywne postanowienie z powodu np. stwierdzenia rażącego niedbalstwa.
Wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości nie oznacza jednak, że zawsze osiągnięty zostanie cel postępowania upadłościowego, jakim jest oddłużenie. Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk złoży sądowi projekt planu spłaty wierzycieli. Sąd będzie uprawniony do wydania postanowienia o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli (albo umorzenia zobowiązań, także warunkowego) jeżeli stwierdzi celowe doprowadzenie przez upadłego do niewypłacalności lub istotne zwiększenie jej stopnia, także wskutek celowości. Tożsame rozstrzygnięcie zapadnie, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań.
Innymi słowy, pomimo wydania wobec upadłego postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej możliwe jest, że majątek upadłego zostanie zlikwidowany przez syndyka, a upadły pozostanie z pozostałym obciążającym go zadłużeniem. Co istotne, ww. przesłanki odmowy ustalenia planu spłaty wierzycieli nie są bezwzględne. Sąd pomimo stwierdzenia celowości bądź prowadzenia w przeszłości postępowania upadłościowego w którym umorzono przynajmniej część zobowiązań dłużnika, może ustalić plan spłaty bądź nawet umorzyć całość zobowiązań dłużnika, jeżeli będą to uzasadniały względy słusznościowe lub humanitarne.
Istotnym zatem z punktu widzenia interesów dłużnika będzie wskazanie już we wniosku o ogłoszenie upadłości przyczyn niewypłacalności (pomimo że nie będą one istotne z perspektywy samego wydania postanowienia) i już na tym etapie postępowania przekonania Sądu, że dłużnik nie dopuścił się celowości, a także umyślności bądź rażącego niedbalstwa, które to przesłanki skutkować będą wydłużonym okresem planu spłaty.
Powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa, a jego charakter jest wyłącznie informacyjny.
Treść artykułu odzwierciedla poglądy i stanowisko autora związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prawnych oraz prasowych.
Zarówno Lange Kancelaria Prawna Spółka Partnerska Radcowie Prawni, jak i autor wpisu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych po zapoznaniu się z powyższym artykułem, bądź na jego podstawie.