Prosta spółka akcyjna (dalej jako PSA) jest nowym typem spółki handlowej wprowadzonej ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Pierwotnie przepisy o P.S.A. miały wejść w życie z dniem 1 marca 2020 r.  Zmieniło się to wraz z pojawieniem się Covid-19 i termin wejścia w życie zmian został przeniesiony na dzień 1 stycznia 2021 r.

Niniejszy wpis stanowi prezentację nowych instytucji w prawie handlowym oraz już istniejących, lecz charakterystycznych w połączeniu z przepisami o Prostej Spółce Akcyjnej.

ZAŁOŻENIE SPÓŁKI

Umowa spółki musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Jest to forma zastrzeżona w ustawie pod rygorem nieważności, zatem wszelkie od niej odstępstwa spowodują nieważność czynności prawnej. Ustawodawca przewidział jednak jedno odstępstwo – możliwość rejestracji tej spółki w systemie elektronicznym S24.

PSA może być tworzone w każdym celu prawnie dopuszczalnym. W konsekwencji może zostać założona w celu prowadzenia działalności gospodarczej i osiągania przychodów, jak i w celach niekomercyjnych. Wydaje się, że w tym ostatnim przypadku PSA powinna zostać wpisana do rejestru podmiotów niekomercyjnych Krajowego Rejestru Sądowego. Ma to znaczne konsekwencje:

1. wypracowana przez spółkę nadwyżka przychodów nad kosztami nie powinna być dzielona między akcjonariuszy;
2. PSA nie może być reprezentowana przez prokurenta;
3. firma PSA nie podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o firmie przedsiębiorcy.

Dopuszczalne jest zakładanie Prostej Spółki Akcyjnej przez jeden lub większą liczbę podmiotów. W przypadku tworzenia jednoosobowej Prostej Spółki Akcyjnej występuje jednak zakaz tworzenia tej spółki przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (zapis tożsamy z tym funkcjonującym w odniesieniu do sp. z o.o. i spółki akcyjnej).

Z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje Prosta Spółka Akcyjna w organizacji, której zgłoszenia do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego należy dokonać w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. Należy mieć na uwadze, że  w przypadku zmiany umowy spółki przed rejestracją, czyli na etapie spółki w organizacji konieczne jest jednogłośne wyrażenie zgody na taką zmianę przez wszystkich akcjonariuszy.

Wniosek o wpis spółki do rejestru powinny podpisać wszyscy członkowie zarządu lub rady dyrektorów. W tym drugim przypadku ustawodawca nie przewidział istnienia rady dyrektorów na poziomie spółki w organizacji, mimo to należy przyjąć, że rada dyrektorów mając takie same uprawnienia jak zarząd może podpisać wniosek o wpis PSA do rejestru.

SFERA WŁAŚCICIELSKA PROSTEJ SPÓŁKI AKCYJNEJ

Prosta spółka akcyjna jest tworzona przez akcjonariuszy obejmujących jej akcje w zamian za wkłady pieniężne i niepieniężne. Jak stanowi art. 300² § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowy (dalej jako k.s.h.) wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy i usług.

Podstawową cechą akcji w PSA jest to, że nie posiadają wartości nominalnej, nie stanowią one części kapitału akcyjnego i są niepodzielne. Innymi słowy akcje spółki akcyjnej są beznominałowe.

Kolejną cechą akcji jest ich przymusowa forma elektroniczna i brak możliwości posiadania papierowego dokumentu akcji. Spółka poza akcjami zwykłymi, może wyemitować akcje założycielskie, akcje uprzywilejowane i akcje nieme.

W związku ze zdematerializowaną formą akcji będą one podlegały zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy (brak księgi akcyjnej). Taki rejestr, zgodnie z art. 300³⁰  k.s.h., może prowadzić notariusz posiadający kancelarię notarialną na terytorium RP, a także inne podmioty, które na podstawie przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi są uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych (np. domy maklerskie).

Co jest istotne, wkład na pokrycie akcji nie musi być wniesiony przed rejestracją spółki, lecz w terminie do 3 lat od dnia rejestracji spółki.

RADA DYREKTORÓW (model monistyczny)

Do kompetencji rady dyrektorów należy przede wszystkim prowadzenie sprawy spółki (dyrektorzy wykonawczy) oraz nadzór nad prowadzeniem jej spraw (dyrektorzy nie wykonawczy). Rada dyrektorów składa się z co najmniej jednego dyrektora. W konsekwencji, nie ma potrzeby dzielić dyrektorów na wykonawczych i niewykonawczych. Jest to wyłącznie zależne od założycieli spółki i wprowadzenia określonych postanowień do umowy spółki.

W Prostej Spółce Akcyjnej możliwe jest również powołanie zarządu jaki znamy ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Jest to tzw. model dualistyczny, ponieważ elementy nadzoru nad sprawami spółki są realizowane przez oddzielny organ, tj. radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.

ZBYCIE AKCJI

Należy wskazać, że akcje w Prostej Spółce Akcyjnej są zbywalne. Ewentualne ograniczenia w zbywaniu akcji będą mogły wynikać z umowy spółki (statut). Zgodnie z art. 300³⁶ k.s.h. zbycie lub obciążenie akcji powinno być dokonane w formie dokumentowej pod rygorem nieważności. Za formę dokumentową należy uznać, złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie (art. 77² kodeksu cywilnej).

W przypadku zbycia akcji, prawa z nich przechodzą na nabywcę z momentem wpisu tych akcji do rejestru akcjonariuszy. W tym zakresie wpis do rejestru akcjonariuszy ma charakter konstytutywny.

Akcje Prostej Spółki Akcyjnej mogą zostać stokenizowane i mogą zostać przeniesione na inny podmiot przy wykorzystaniu technologii blockchain.

LIKWIDACJA SPÓŁKI

Istnieje możliwość rozwiązania Prostej Spółki Akcyjnej bez przeprowadzenia likwidacji. Następuje to w drodze przejęcia całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusza przejmującego) z obowiązkiem zaspokojenia wierzyciela i pozostałych akcjonariuszy. Ten tryb likwidacji będzie możliwy pod warunkiem, że uchwała akcjonariuszy zostanie podjęta większością ¾ głosów w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę ogólnej liczby akcji. Wymagana jest również zgoda sądu rejestrowego.

Z dniem wykreślenia spółki z rejestru, akcjonariusz przejmujący będzie wstępował we wszystkie prawa i obowiązki wykreślonej spółki.

Autor: aplikant radcowski Bartosz Łoboda

Lange Kancelaria Prawna Spółka Partnerska Radcowie Prawni
Powyższy artykuł nie stanowi porady prawnej ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa, a jego charakter jest wyłącznie informacyjny.
Treść artykułu odzwierciedla poglądy i stanowisko autora związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prawnych oraz prasowych. Zarówno zespół Lange Kancelaria Prawna Spółka Partnerska Radcowie Prawni, jak i autor artykułu nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych po zapoznaniu się z powyższym artykułem, bądź na jego podstawie.

ŹRÓDŁA:

• ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw